Danh y Tuệ Tĩnh từ lâu đã đưa ra
một bí quyết trường thọ rất nổi tiếng. bí quyết này được tóm tắt trong
hai câu rất dễ nhớ sau :
“Bế
tinh, dưỡng khí, tồn thần
Thanh
tâm, quả dục, thủ chân, luyện hình”
Chúng ta tìm hiểu bí quyết sống khỏe và
trường thọ này vì nó liên quan mật thiết đến Tiên Thiên Khí Công, đồng
thời bổ túc thêm những điều cần yếu chưa được đề cập. Hai câu trên bao
gồm bảy ý niệm, tất cả đều cần được hiểu rõ và thực hành trong đời sống
hằng ngày để sống lâu một cách khỏe mạnh, sáng suốt.
1/.
Bế Tinh : “Tinh” tức chất tinh túy được cơ thể chắt lọc từ
thức ăn, từ các chất bổ dưỡng nhứt. Tinh đầy đủ thì sức khỏe khang kiện,
tính tình vui vẻ, hắng hái, yêu đời. tinh thiếu thốn thì thường bệnh
hoạn,ốm đau, bi quan, buồn chán. Tinh bị mất nhiều nhất trong quan hệ vơ
chồng, nam nữ…. Nam giới thường bị mất mát nhiều hơn nữ giới, nhưng
không có nghĩa là nữ giới không bị tổn hại nếu lạm dùng tình dục. Đàn
ông thường có tuổi thọ ngắn hơn đàn bà là do tiêu phí tinh quá nhiều.
Nhiều người già trước tuổi, sức khỏe suy kiệt nhanh chóng đến độ đi đứng
không vững cũng do sự phí phạm chất tinh túy của cơ thể này.
Ông vua điển hình của sự phí phạm tinh túy
đến nỗi phải nằm trên long sàng là Lê Long Đĩnh, còn được gọi là Lê
Ngọa Triều. Ngoài ra, trong lịch sử nhân loại có rất nhiều người do có
thế lực,do giàu có đã quá lạm dụng tình dục, đưa đến hậu quả tất yếu là
giảm sức khỏe, tinh thần suy kiệt, đầu óc mê muội, đời sống bị rút ngăn
trong tối tăm, mịt mờ. Nhiều người, kể cả người có tuổi vẫn không biết
chế ngự, vẫn không biết hạn chế,luôn luôn phí phạm tinh chất trong các
cuộc truy hoan liên tục, đưa đến tình trạng bại hoại từ vật chất đến
tinh thần. Vì thế Tuệ Tĩnh khuyên chúng ta nên bế tinh.
Nhưng Bế Tinh là thế nào ? Có phải hoàn
toàn diệt dục, tuyệt đối không giải quyết nhu cầu sinh lý không ? Tất
nhiên, việc bế tinh hoàn toàn, suốt cuộc đời không đáp ứng nhu cầu tình
dục như những vị tu hành xuất gia ngay khi từ còn nhỏ thì cuộc sống rất
thanh cao, trí não sáng suốt đặc biệt, tu hành mau đắc quả. Nhưng, một
cuộc sống thoát tục như thế không phải dễ dàng và không phải ai cũng làm
được. Ở đây, chúng ta chỉ muốn đề cập đại đa số phàm nhân sống bình
thường nhưng biết cách giữ gìn chất tinh túy trong cơ thể.
Chữ bế tinh mà Tuệ Tịnh muốn nói đến có ý
khuyên chúng ta nên hạn chế tình dục, không nên hoang phí quá độ. Biết
khi nào tiêu xài và khi nào nên lưu trữ. Tiêu xài với ai, tiêu xài thế
nào là điều luôn luôn phải được nghĩ đến. Đó là chưa nói đến việc tiêu
xài không có chọn lọc và cẩn thận sẽ đưa đến bịnh tật hiểm nghèo bất trị
nữa. Chúng tôi muốn nói đến bịnh AIDS của thời đại ngày nay. Thanh niên
nam nữ kể cả những người có tuổi thường cũng ít suy nghĩ kỹ lưỡng về
vấn đề này. Cứ giải quyết cho thỏa thích và bất chấp hậu quả ! Đó là
điều thật đáng tiếc… Và Tiên Thiên Khí Công sẽ không giúp cho bạn được
bao nhiêu nếu bạn không biết cách bế tinh để bảo toàn sức khỏe và nuôi
dưỡng tinh thần.
2/.
Dưỡng Khí : Tinh và khí liên quan mật thiết. Có tinh thì
dưỡng khí mới có kết quả. Người xưa thường nói “Tinh hóa khí”. Dưỡng khí
là đem năng lượng khí trời trong sạch vào hạ đơn điền để biến thành
tinh khí, thành năng lực luân lưu khắp châu thân để bảo toàn sự sống. Vì
thế muốn dưỡng khí hữu hiệu thì phải bế tinh, tức phải biết tiết dục.
Tiết dục chứ không phải diệt dục. Tiết dục dễ hơn diệt dục nhiều.
Khi tinh và khí đầy đủ, sung mãn thì bịnh
tật rất khó xâm nhập, mà bịnh tật không xâm nhập được thì có phải là ta
đã có được một cơ thể quý báu không ? Người luôn luôn khỏe mạnh hay chưa
bị ngã bịnh thường rất để ý đến bịnh tật; nhưng khi ngã bịnh, đi đứng
không bình thường, ăn ngủ không được, đau nhức hành hạ, lúc đó mới nhận
thức được sự quý báu của sức khỏe. Mà nhận thức được như thế nhiều lần
thì cuộc đời còn gì là ý nghĩa, hứng thứ nữa ?“Bệnh” là nỗi khổ triền
miên mà nhân loại đang oằn oại gánh chịu, không thoát ra được. Nhiều thứ
bịnh của con người không sao kể cho ra hết, nhưng phần lớn đều do mình
tạo ra, không ai có thể gây bịnh cho ta được.
Trừ trường hợp bẩm sinh, hầu hết chúng
ta đều được sinh ra với một cơ thể bình thường. Nên nếu biết cách sống,
ta có thể tránh được nhiều loại bịnh tật. Vậy tại sao chúng ta không
chịu tìm hiểu để áp dụng cho cuộc sống của mình thêm hạnh phúc. Phải bế
tinh thì dưỡng khí mới có kết quả. Tinh cạn kiệt thì khí không thể điều
động để trở thành năng lực nuôi sống, bảo toàn sức khỏe một cách tốt
nhứt được.
3/.
Tồn thần : Tinh khí đầy đủ chẳng những giúp cho cơ thể khỏe
mạnh mà còn giúp cho tinh thần sáng suốt, tinh nhanh. Thần là sắc khí
của một con người thường hiện ra trên sắc mặt, trong cặp mắt.
Khí và
tinh hợp lại biến thành thần khí hay thần sắc.
Nhìn sắc diện một người, chúng ta có thể
nhận ra được ngay họ có thần sắc hay không. Thần sắc đầy đủ thể hiện một
sự lạc quan yêu đời, một cuộc sống sung mãn, thánh thiện. Con người có
thể chất tinh thần, cả hai liên quan chặt chẽ với nhau.
Không thể có một tinh thần trong một cơ
thể bịnh hoạn được. Tinh –khí – thần liên quan chặt chẽ với nhau, vì thế
phải giữ tinh để hóa khí và từ tinh khí sẽ biến thành thần sắc. Nhưng
chữ “tồn thần” cũng phải được hiểu là “giữ thần”, tồn thần là còn, là
giữ gìn cho còn. Thần sắc được tinh khí tạo ra, nhưng phải được bảo tồn,
nếu hoang phí thần thì cũng giống như hoang phi tính và khí. Tồn thần
hay dưỡng thần cũng giống như ta sử dụng điện năng. Được cung cấp nhiều
thì khả năng tồn giữ không mất, lại dồi dào thêm. Ngược lại, tiêu xài
nhiều, tiêu phí nhiều thì khả năng tồn giữ bị tiêu hao. Thần bị tán, bị
mất khi ta suy nghĩ,làm việc nhiều bằng trí não, nói chuyện nhiều hoặc
chăm chú xem hay nghe, kể cả xem truyền hình và nghe đài phát thanh, làm
việc nhiều bằng máy tính. Thần cũng bị tán khi ta có quá nhiều cảm xúc
dễ giận hờn, thù oán, nhiều tham vọng hay tự cao, tự đại…. Thần được lưu
giữ nhờ sự bình an trong tâm hồn, nhờ giấc ngủ yên lành không mộng mị.
Tóm lại, ta phải tập cho mình một phong
thái sống, nếp sống, một thời khóa biểu cho sự làm việc và nghỉ ngơi.
Chúng ta cần thuộc lòng câu nói
sau đây : “Tinh túc thì ít bệnh. Khí túc thì ít ăn. Thần túc thì ít
ngủ”.
Chúng ta vừa tìm hiểu ba ý niệm : “Bế
tinh, dưỡng khí, tồn thần”. Bây giờ, chúng ta thử tìm hiểu bốn ý niệm
của câu thứ hai : “Thanh tâm, quả dục, thủ chân, luyện hình.”
1/.
Thanh tâm : Tâm, nghĩa hẹp là lòng, là tấm lòng, rộng hơn là
phần tinh thần cũng gọi là tâm hồn, tức là phần điều khiển tất cả mọi
sinh hoạt của thể xác. Mà phần tinh thần của con người thì bao gồm rất
nhiều thứ, từ tình cảm, lý trí, khả năng suy tưởng, khả năng sáng tác và
các khả năng đặc biệt khác.
Chính nhờ phần “tâm này” mà loài người
mới có tiến bộ và có cuộc sống khác hơn loài vật, mới được gọi là “linh ư
vạn vật”. Còn chữ “ thanh” được hiểu là sự trong sạch, thanh khiết
không bị vướng bất cứ một thứ cặn bã nào. Sự hướng thượng, lòng khoan
dung, sự tha thứ, sẵn sàng làm điều tốt, điều thiện mưu cầu lợi ích cho
người khác… thuộc thanh. Người luôn luôn thanh tâm là người luôn có cuộc
sống an lành nhờ tâm hồn được nuôi dưỡng bằng những tình cảm, tư tưởng
thanh cao, tốt đẹp. Vì thế,họ luôn luôn được an vui, hạnh phúc. Chính
nguồn vui, hạnh phúc này giúp họ có đời sống rất khỏe mạnh và an lạc….
2/.
Quả dục : Dục là ham muốn, đòi hỏi, thèm khát. Quả dục là
giảm thiểu sự ham muốn, sự đòi hỏi, sự thèm khát. Tham vọng càng nhiều,
thất vọng càng lớn
.
Chính vì lòng ham muốn này đã dẫn dắt
không biết bao nhiêu người đi vào vực sâu, mất an vui, hạnh phúc và gần
nhất là là sức khỏe bị suy mòn, tinh thần bị lụn bại. Vì thế muốn, nếu
muốn khỏe mạnh và sống lâu thì phải biết chế ngự lòng ham muốn, tính
tham lam, thèm khát.
Lòng ham muốn vô bờ biến giống như những
cơn sóng to làm chìm đắm tất cả mọi sự bình an. Phải biết sống an vui
với những gì mang đang có, biết “tri túc” thì cuộc sống sẽ tốt đẹp và có
ý nghĩa. Người xưa thường khuyên ta : “Tri túc thường lạc” hoặc “Tri
túc, tiện túc, đãi túc, hà thời túc”. Nghĩa là biết đủ thì sẽ luôn được
an vui, hoặc biết đủ, an hưởng cái đủ, còn chờ đủ thì không bao giờ đủ
cả…..
3/. Thủ chân : Thủ là giữ. Chân là chân lý. Thủ chân
tức là luôn luôn theo đuổi một điều gì mình cho là chân lý,là lý tưởng.
Đời người phải hướng về một mục đích nào đó để phục vụ, để thờ phượng
thì cuộc sống mới có ý nghĩa. Thật là tội nghiệp cho bất cứ ai cứ tưởng
phương tiện là mục đích. Nếu biến phương tiện thành mục đích thì con
người sẽ trở thành nô lệ cho những đối tượng tầm thường. Rất nhiều người
coi tiền bạc, nhà cửa, xe cộ, danh vọng, sắc đẹp là mục đích trong khi
chúng chỉ là phương tiện, nên cả đời họ chỉ lo chạy theo những thứ vật
chất mau đổi thay, mau tan rã, không tồn tại lâu dài này. Tự biến mình
thành nô lệ mà mình không bao giờ tỉnh thức.
Người biết sống, người sáng suốt lúc nào
cũng phân biệt rõ được phương tiện và mục đích. Họ luôn luôn làm chủ
đời sống chứ không bao giờ trở thành nô lệ. Mục đích của họ có thể có
nhiều nhưng mục đích cùng tột cao cả nhứt là sự giải thoát khỏi những ưu
phiền của thể sự, những hạn hẹp của kiếp người
. 
Người
“thủ chân” thường là người biết sống, có một ước mơ cao cả đề tìm cầu,
để thực hiện trong suốt cuộc đời của mình. Họ sống thanh thoát và ra đi
an lành. Họ sống giản dị và biết vượt qua những ưu phiền.
4/.
Luyện hình : Luyện hình được hiểu là rèn luyện cơ thể. Nói
một cách thật dễ hiểu là tập luyện cho thân hình luôn luôn khỏe mạnh,
cường tráng. Tục ngữ Pháp có câu : “Một tinh thần minh mẫn trong một
thân thể cường tráng” (Une âme saine dans un corps sain). Tập luyện cho
cơ thể khỏe mạnh có rất nhiều cách. Từ tập thể dục thông thường đến đi
bộ, bơi lội, đi xe đạp..v..v.. đều là những cách đơn giản và thông dụng.
Nhưng luyện hình mà Tuệ Tỉnh muốn nói,
không đơn giản chỉ là những động tác thể dục bình thường mà là những
cách tập luyện toàn diện giúp cho nội lực luôn sung túc và đả thông được
các huyệt đạo trong lục phủ, ngũ tạng. Cách luyện hình của người xưa
tại Á Đông được truyền bá giới hạn trong các môn phái Yoga, Thiền và
nhứt là trong các môn phái Khí Công. Để đạt được cả hai phần thể chất và
tinh thần, Tiên Thiên Khí Công vừa có các cách luyện tập vận khí, đưa
năng lượng Khí Trời trong sạch vào trong cơ thể làm thông các huyệt đạo,
vừa đưa khí vào để biến tinh khí thành thần để thay thế thức ăn, thức
uống…..
Ngoài các cách tập luyện về phần làm khang
kiện thể chất, Tiên Thiên Khí Công cũng có phần tập an định về tinh
thần để đạt được sư an lạc, tự tại. Người tập Tiên Thiên Khí Công kiên
trì, theo đuổi lâu dài, thực hành đúng cách sẽ đạt được những kết quả to
lớn cả thể chất lần tinh thần trong thế gian đầy ô trược và xã hội với
bịnh tật tràn lan như hiện nay.
Điều cần nói thêm là danh y Tuệ Tĩnh qua
hai câu nói ngắn gọn, dễ nhớ, đã cho ta một phương châm vô cùng quý báu
để sống thế nào cho đúng, sống thế nào cho khỏe mạnh, trường thọ, sống
thế nào cho được an vui, hạnh phúc. Chắc chắn, là còn một phần tối hệ
trọng khác, nhưng Tuệ Tĩnh không đề cập trong hai câu nói nổi tiếng này.
Đó là điều mà Người muốn gửi gấm trong hai chữ “thủ chân” ở câu thứ
hai.
Vì bất cứ một thứ chân lý nào tồn tại
trên thế gian này mà chỉ dừng lại ở những bất toàn, bất túc, những vô
thường hằng ngày thì chưa thể gọi là chân lý theo nghĩa thật triệt để,
nói cách khác là vẫn chưa giải quyết được tận gốc cuộc sống của con
người. Nhưng, bất cứ một loại thành tựu nào, dù là thể chất hay tâm
linh, dù vô thường hay vĩnh hằng đều phải là kết quả của những dụng
công, những cố gắng và miệt mài áp dụng thực hành. Và tất nhiên, bất cứ
một phương pháp hay một pháp môn nào muốn được thừa nhận đều cũng phải
được chứng nghiệm, phải đưa đến kết quả chắc chắn. Còn ngược lại, một
phương pháp chỉ có tính lý thuyết suông, lại mang nhiều điều không hữu
lý, không mang tính khoa học thì nhứt định chúng ta không nên uổng thời
giờ tìm hiểu và tất nhiên không nên thực hành.
Tóm lại, qua hai câu:
“Bế
tinh, dưỡng khí, tồn thần
Thanh
tâm, quả dục, thủ chân, luyện hình”.
Danh y Tuệ Tĩnh đã nhắc nhở ta bảy điều
tâm niệm cần phải nằm lòng để trở thành một người có cuộc sống khỏe
mạnh, an vui, hạnh phúc, một thứ hạnh phúc chân thật, đúng nghĩa…. (theo Gs Phạm Văn Chính)
Yên
Huỳnh post
