/ Chuyện đã đăng trên 360plus.yahoo.com, nay nhân nhớ lại ngày này tháng này mà NC đăng lại /
.Đấy là vào mùa hè năm 2006.Một cô bạn bỗng gọi cho tôi và khẩn khỏan nhờ
tôi đi dịch giúp một trường hợp. Cô ấy nói là rất bận, không thể đi
được, và ở Bulgari chỉ có mỗi tôi và cô ấy là người được cấp giấy của
Bộ ngoại giao nước bạn cho phép đi phiên dịch các trường hợp quan trọng
như thế. Đó là một vụ án, liên quan tới tính mạng của một công dân Việt
nam. Tôi đành nhận lời, mặc dù trong thâm tâm thấy chẳng thích thú chút
nào.Ngay ngày hôm đó, tôi nhận được liên tục các cú điện thoại, một của
một bà Thư kí phiên tòa, một của ông luật sư / ông ta được nhà nước chỉ
định đi bào chữa cho bị cáo/, rồi sau đấy là điện thoại của một cảnh
sát, và cuối cùng là của một người bạn của bị cáo. Tất cả những người
này tôi đều không quen biết, có lẽ sau khi nhận lời cô bạn, cô ấy liền
cho họ số máy của tôi. Và thế là họ bắt đầu quấy rầy tôi với những cúi
điện thoại giật gân của họ. Thoạt tiên, bà thư kí của phiên tòa gọi, hỏi
tôi cặn kẽ, tôi là ai, sống bao nhiêu năm ở Bungari,có những bằng cấp
gì…Sau cuộc phỏng vấn, bà ta cho biết ngày giờ phiên tòa bắt đầu, dặn dò
tôi kĩ lưỡng cách tìm Tòa án Thành phố, cách đi qua cửa quay có mấy vị
cảnh sát như thế nào, rồi khi qua rồi, phải gọi điện cho bà ta tới nhận
diện để dẫn tới phòng xử án ra sao. Tiếp đến là ngài luật sư, nghe giọng
tôi đoán là một vị đứng tuổi, ngái ngủ hay lè nhè say rượu cũng chẳng
biết. Tôi thất kinh khi nghe ông ta nói cái thứ tiếng Bun bản xứ mà ngay
cả những người nước ngoài mới học tiếng chắc cũng nói rõ ràng , mạch
lạc hơn ông ta. Ông ấy nói về nội dung vụ án, cú điện thoại di động 15
phút, một câu chuyện về một người công nhân VN bị bắt, liên quan đến tài
sản của một công dân Bungari, trấn lột hay ăn cướp, đại khái thế.Tôi ậm
ừ nghe, ậm ừ trả lời và không hỏi gì thêm, hi vọng trong phiên tòa sẽ
tìm hiểu kĩ hơn. Rồi tiếp tới cú điện của tay cảnh sát, hỏi tôi quan hệ
thế nào với bị cáo, rằng đây là một vụ án nghiêm trọng, nếu tôi đại diện
cho anh ta thì phải tới đồn CS số…. gặp ngài…trước khi vào cuộc xử thì
mới hi vọng gỡ được rắc rối. Cuối cùng là cú điện của một cô gái / hay
một bà già? tôi cũng chẳng hiểu, vì cô ta nói giọng Quảng bình đặc sệt,
tôi cố căng tai để nghe mà cũng chỉ hiểu láng máng. Cô ấy kể lể sự tình,
giảng giải rằng bồ của cô là bạn của bị cáo, vì thương bồ, thương bạn
của bồ nên gọi cho tôi, đề nghị tôi hãy tìm mọi cách giải thoát cho nạn
nhân. Tôi chẳng hiểu đầu cua tai nheo ra sao, chỉ trả lời rằng tôi sẽ
quan tâm, rồi cúp máy. Suốt từ hôm đó cho tới ngày phiên tòa đầu tiên
bắt đầu, tôi mất ăn mất ngủ, cố gắng đấu tranh tư tưởng để không gọi lại
cho bất kì người nào trong số mấy người trên, nhất là cho tay cảnh sát,
vì ông ta vừa dọa dẫm, vừa mời chào vòi vĩnh, một kiểu kiếm ăn quen
thuộc của cảnh sát nước này nếu có bất kì chuyện gì xảy ra liên quan đến
người ngoại quốc, nhất là người Tàu hay người Việt.
Thế rồi ngày đó cũng tới.Để gây ấn tượng, tôi mặc bộ quần áo nghiêm
chỉnh nhất, sơmi trắng,cổ kéo cao cứ như các bà mệnh phụ, tóc chải bồng
lên, xịt một chút gôm, một chút nước hoa loại đắt tiền của Etste Lauder
con trai mua cho, tay ôm một chiếc cặp rất xịn. Tôi cầm thêm chiếc ví
nhỏ xíu da nai, đi đôi giày cao gót cùng màu hiệu Eko sang trọng.Tôi
muốn thể hiện rằng, cho dù có những công dân VN ở đây phạm tội, nhưng
cũng có những người như tôi, đàng hoàng, học thức, và chắc chắn sẽ không
để ai bắt nạt được. Thầm nghĩ, biết đâu lại là loại tội phạm nguy hiểm,
mình buộc phải phiên dịch cho hắn, phải chứng tỏ mình là người không
liên quan gì đến cái thế giới ngầm của hắn, không để bọn cảnh sát nghĩ
rằng mình với hắn có những ràng buộc gì cả. Nếu cần thiết, mình sẽ đấu
tranh cho hắn, giúp hắn cung khai, nhưng nhất thiết không để nhà chức
trách Bungari nghĩ rằng người VN ở đây toàn loại đầu đường xó chợ hay
băng đảng Mafia. Sau khi đỗ xe vào nơi qui định, tôi ngẩng cao đầu bước
vào con đường dẫn đến Tòa án Thành phố. Ở châu Âu, các ngôi nhà được
dùng vào việc xử án bao giờ cũng rất đồ sộ, trang nghiêm, ngoài trạm gác
ngay lối cổng, ngăn không cho xe cá nhân vào/ chỉ mở cho các vị quan
trọng của Tòa hoặc khi cần thiết/, sau đó là hai cánh cửa cao khoảng
3,5m, rộng phải tới 2m một cánh, bằng gỗ gì chẳng rõ hay bằng sắt nhưng
có hoa văn rất đẹp. Ngay cạnh cửa là một viên cảnh sát đứng, hỏi giấy tờ
tùy thân, rồi cho đi qua máy soi hành lí như ở trên sân bay. Tôi phải
lần lượt tháo hết mọi thứ trên người cho họ kiểm tra, cả chiếc túi đeo
vai nhỏ xíu cũng bị lục soát. Sau cánh cửa này là một tiền sảnh rộng,
rất đông người đứng đó, chắc họ cũng như tôi, phải gọi điện chờ người
tới dẫn lên phòng xử án. Rốt cục rồi cũng xuất hiện một người đàn bà to
béo, tới gọi tên tôi. Bà ta nhìn tôi từ đầu đến chân, rồi chẳng nói
chẳng rằng, ra hiệu cho tôi đi theo .Bà ta trông hiền từ, chắc cũng sắp
tới tuổi về hưu sau suốt cuộc đời làm nghề thư kí của Tòa án, chứng kiến
biết bao kiểu đau khổ và sung sướng của các thân phận sau tiếng búa gõ
của vị Quan tòa.
Bà thư kí dẫn tôi vào một căn phòng trống rỗng rồi bỏ mặc tôi ở đó.
Nhìn quanh chẳng thấy ai, tôi hơi chột dạ,hóa ra tôi là người đến sớm
nhất trong số các khuôn mặt phải có trong phiên tòa. Ông luật sư tới sau
tôi khoảng 5 phút. Khi nhìn thấy tôi, ông đưa tay bắt thật chặt, rồi
mời tôi ngồi xuống chiếc ghế băng trong phòng đợi. Ông ta bắt đầu mở cái
cặp sách to tướng, lôi ra đủ các loại giấy tờ, rồi bắt đầu kể lại cho
tôi nghe về sự việc, với ý định giúp tôi thực hiện nhiệm vụ phiên dịch
được tốt hơn. Giọng ông ta bây giờ nghe rõ ràng hơn khi gọi cho tôi điện
thoại / đúng như tôi dự đoán, khi đó chắc chắn ông ta vừa mới qua một
cuộc nhậu/. Tôi đã hiểu ra vấn đề, và, nghe như ông kể, thì chính ông
cũng không hiểu nội dung vụ án này. Tóm tắt câu chuyện như sau: Một
người công dân Bungari, trên đường về nhà, trong hành lí có một chiếc
đài bán dẫn Transitor đã cũ, một chiếc Tivi đen trắng nhỏ, mác IUNOST/
một loại Tivi của Liên xô thời bao cấp, 14 inch/ và vài thứ lặt vặt khác
nữa, tổng giá trị chưa tới 100 đôla Mỹ. Bất ngờ trên đường, một kẻ nào
đó đã tấn công ông ta và cướp đi cái túi đồ đạc đó, lại còn dùng gậy đập
vào đầu ông, gây thương tích, phải đi nằm viện mất 3 ngày. Cảnh sát ập
tới hiện trường,thủ phạm đã biến mất,ngay gần đó là một công trường đang
xây dựng.Họ đã vào đó khám xét, không tìm thấy bất cứ bằng chứng nào
liên quan đến cuộc trấn lột nói trên, nhưng, họ đã bắt giữ 2 kẻ trong
công trường: Một là một thanh niên người Thổ nhĩ kì, hai là một công dân
Việt nam, chính là kẻ mà hôm nay tôi được mời đi phiên dịch cho hắn.
Trời đất ạ,tôi lắc đầu ngán ngẩm. tại sao lại đến nông nỗi này cơ chứ,
sao lại khốn nạn thế nhỉ, đến nước đi trấn lột của một người nghèo khổ
mấy thứ chẳng có chút giá trị gì thì xấu hổ quá. Tôi chưa kịp hỏi ông
luật sư thêm câu nào thì bà thư kí thò đầu vào phòng, mời chúng tôi lên
phòng xử án.
Căn phòng thật trang nghiêm, phía trên là vị quan tòa mặc áo thụng đỏ
ngồi chính giữa, một bà thư kí đánh máy, một trợ lí / hay thẩm phán/của
ông ta. Ngay bên cạnh, thấp hơn một chút là bục đứng, nơi dành cho vị
luật sư bào chữa, bên đối diện, bục đứng cho vị công tố viên của Viện
kiểm sát, cũng mặc áo thụng đỏ sẫm. Tôi bước vào phòng , ngỡ ngàng khi
nghe vị quan tòa gọi ,hỏi tên, nơi làm việc của từng người. Lướt mắt
nhìn khắp lượt, tôi thấy lố nhố mấy người khác, họ là những nhân chứng
của cậu thanh niên người Thổ. Còn lại là tôi và ông luật sư là người của
tội phạm người Việt, nhưng chẳng nhìn thấy hắn đâu. Phiên tòa bắt đầu.
Vị quan tòa hỏi cung, lấy lời khai của thanh niên người Thổ, sau đó luật
sư của anh ta phát biểu và gọi các nhân chứng, chứng minh là trong thời
gian xảy ra vụ trấn lột, cậu ta đang làm việc ở chỗ của họ. Thế rồi,
quan tòa cho phép họ ra về. Ngay sau đó, cánh cửa bên cạnh mở ra, một
cảnh sát to béo, dễ phải nặng tới hàng 200kg bước vào, dẫn theo một
người nhỏ thó, bé loắt choắt, đứng chỉ đến nách anh ta. Tội phạm đấy ư?
Kẻ mà tên cảnh sát khi gọi cho tôi nói là một tên tội phạm nguy hiểm, kẻ
bị tình nghi đánh công dân Bungari / thường là to cao 1m8, nặng khoảng
100kg/ để trấn lột mấy cái đồ cũ rích, cho không ai lấy. Hắn ta lấm lét
nhìn xung quanh, đầu cúi gầm, nhưng thoáng thấy tôi , hắn lại ngẩng đầu
lên và ra hiệu chào. Tôi mở to mắt, há hốc mồm nhìn hắn. Trời đất ạ, đây
là một con người ư? Râu ria hắn xồm xoàm, tóc bù xù, bạc phơ, cho dù,
khi đọc hồ sơ cùng ông luật sư ban nãy, tôi biết hắn còn trẻ, mới ngoài
40 tuổi một chút. Người gày guộc, dúm dó, hai tay bị còng số 8, bộ quần
áo mang trên người nhàu nát, cáu bẩn. người ta đã nhốt hắn trong tù, tới
hôm nay đã tròn 8 tháng, bây giờ, họ mới để mắt đến hắn, và đưa hắn ra
tòa. Khi viên quan tòa bắt đầu hỏi tội , tôi bắt đầu dịch khi hắn lí nhí
trả lời bằng tiếng Việt, sự căm phẫn trong tôi tăng dần, và chỉ sau
khoảng 10 phút, tôi đã nghĩ là mình sẽ không chịu đựng được cuộc xử án
này đến cùng.
Trong khi trả lời một số câu hỏi của quan tòa,người hắn run lẩy bẩy.
Còn tôi, cảm giác như chính mình bị xúc phạm, vừa dịch cho hắn, vừa hỏi
rít qua kẽ răng đủ để hắn nghe : “ Cậu hãy nói thật, cậu có phải là kẻ
gây ra chuyện này không?” Hắn lí nhí : “ Không chị ạ”, tôi lại hỏi: “
Thế tại sao lại đến nông nỗi này?” hắn đáp:” Em không biết, vừa hết giờ
làm việc, còn chưa về nhà thì cảnh sát ập đến bắt.” Lúc đó, tôi đã láng
máng hiểu mọi diễn biến và sự tình của câu chuyện, vì nhìn nét mặt hắn,
tôi biết chắc chắn đây không phải kẻ nỡ làm một việc nhơ bẩn như thế,
cho dù hắn đang bị còng tay. Chẳng thà những vật trấn lột có giá trị thì
tôi có thể tin được rằng cậu ta phạm tội. Nhưng , thật mỉa mai, kể cả
những người VN nghèo khổ nhất đang sinh sống làm ăn ở đây cũng chẳng bao
giờ thèm dùng những thứ đó. Vậy mà người ta đã gô cổ hắn vào tù, đã 8
tháng rồi, và bây giờ, cả một bộ máy nhà nước cồng kềnh đang diễn trò xử
án. Người ta lần lượt gọi vào thêm mấy vị nữa: Một bác sĩ tâm thần, đọc
bản kết luận về hiện trạng thần kinh của hắn, một viên cảnh sát, người
đã tới bắt hắn cách đây 8 tháng,rồi thêm 2 nhân chứng là người làm việc
cùng với hắn ở công trường để chứng minh về hạnh kiểm của hắn.Tổng số
người tham gia cuộc xử án ngày hôm đó phải tới hơn 10 người, cho một tài
sản đáng giá chưa tới 100$, và nạn nhân người Bun thì không thấy đâu,
chỉ thấy một kẻ bị buộc tội là người Việt nhỏ bé, cô đơn, yếu đuối và ốm
đau vì đói khát trong tù.Tôi giả vờ như dịch cho hắn, nói bằng tiếng
Bun với viên quan tòa, xin phép cho hắn được kể lại đầu đuôi sự việc,
bởi tôi đoán được rằng kể từ khi bị bắt, hắn chưa từng được nói một lời
cho đúng với sự thật. Rồi tôi ngoảnh lại phía hắn nói nhỏ: “Hãy kể tất
cả , bắt đầu từ đầu, tôi sẽ giúp cậu”. Hắn dạ khẽ, rồi bảo: “Em chẳng
biết gì cả chị ạ, tự nhiên bị bắt, thế thôi”. Thật nhục nhã quá, tôi đỏ
rừ cả mặt khi được phép của viên quan tòa cho hắn nói, còn hắn thì chẳng
nói gì, làm sao tôi dịch được
Tôi đưa mắt nhìn khắp lượt, từ vị quan tòa, bà thẩm phán, bà công tố
viên cho tới ông luật sư…tất cả đổ dồn mắt về phía chúng tôi.Rất nhanh,
tôi hiểu ra đây là cơ hội của hắn. Tôi nhún vai, nhìn thẳng vào vị quan
tòa, nói rất khẽ đủ để hắn nghe thấy : “ Chỉ cần cậu mấp máy mồm thôi
cũng được”. Thế rồi tôi bắt đầu nói bằng tiếng Bun, kể lại thứ tự các
điều xảy ra, cứ như tôi chính là hắn.Tôi chỉ có đúng 10 phút đọc hồ sơ
của hắn trước khi bắt đầu phiên tòa, cộng với lời trình bày của ông luật
sư trước tòa cách đấy vài phút,không hiểu điều gì đã thôi thúc làm tôi
nhớ được tất cả, và đã kể lại vanh vách mọi chuyện cứ như tôi là người
trong cuộc. Chỉ khác một điều, đôi khi tôi phải dừng lại,cứ như chờ hắn
thốt lên được thêm vài lời để rồi dịch tiếp. Còn hắn, cái thân phận bé
nhỏ, cô đơn kia cứ cúi gầm đầu xuống, lí nhí cái gì trong cổ họng mà kể
cả tôi đứng sát cạnh hắn cũng chẳng hiểu hắn thốt lên cái gì. Nhưng dù
sao thì chúng tôi cũng đã thành công trong các vai của mình.Tôi nói thay
hắn, rằng không hề quen biết người đàn ông bị mất của, rằng bị bắt giữ
rất oan trái, rằng hắn đi làm ở các công trường lưu động, không hề có
nhu cầu tới các đồ dùng kia,rằng hắn có 1 con nhỏ chưa đầy 3 tuổi ở
Varna, cách Thủ đô gần 500km, với 1 cô gái Bulgari/ điều này thì hắn vừa
kịp nói với tôi cách đây vài phút/, không hôn thú nhưng có giấy chứng
sinh là con hắn. Cái điều cuối cùng này đã cứu hắn/ tôi thầm nghĩ/, rồi
tôi kể lể về đứa con của hắn, rằng vợ hắn nghèo, đang thất nghiệp, hai
mẹ con chỉ trông chờ vào những đồng lương của hắn, rằng hắn ở tù vô tội
đã 8 tháng rồi, không có liên lạc gì được với vợ con, lo lắng vợ con bơ
vơ không ai giúp đỡ v..v. Lúc này, tôi nhận thấy thái độ của các vị
trong phiên tòa gần như thay đổi hoàn toàn. Bắt đầu là sự ghẻ lạnh,
khinh bỉ, dần dần họ trở lên quan tâm,thân thiện hơn. Vị quan tòa ngắt
lời tôi mấy lần khi nghe nói điều này, ông ta hỏi địa chỉ vợ hắn, số
điện thoại để liên lạc, rồi hỏi hắn tại sao hắn không có giấy tờ tùy
thân? Tôi quay lại phía hắn, dịch từng chữ cho hắn nghe. Thì ra, hắn
thuộc diện công nhân sang Bun xuất khẩu lao động giai đoạn 1980-1990.
Sau khi hết hạn hợp đồng, biết là có trở về VN cũng chẳng kiếm đủ nuôi
thân nên hắn đã quyết định ở lại. Nếu hắn như những người Việt nam khác
khi hết hạn hợp đồng lao động,ngay lập tức có thể mở công ty trách nhiệm
hữu hạn hoặc kí tiếp hợp đồng lao động với những công ty xây dựng khác,
hợp pháp hóa việc định cư…,nhưng hắn đã bỏ qua việc này bằng một cái
chặc lưỡi, mặc kệ, được đâu hay đó, kiếm được đồng nào vui vẻ bạn bè,
gái gú, rượu chè vui chơi. Rồi thời gian trôi qua, khi mà tên hắn đã bị
xóa khỏi danh sách đội ngũ xuất khẩu lao động, hắn chẳng còn chỗ nào mà
bấu víu nữa. Hai chục năm sống trên đất khách quê người, hắn chẳng nói
nổi 1 câu tiếng Bun cho đúng ngữ pháp.Tuổi thanh niên của hắn cũng trôi
đi trên các công trường xây dựng, bữa đói bữa no, lúc vui lúc buồn, bạn
bè chỉ có vài thằng đồng hương cùng cảnh ngộ. Đi làm chui, không hợp
đồng lao động, không trả thuế thu nhập, không trả bảo hiểm…hắn chẳng có
tên ở đâu cả, vì thế mà Vụ ngoại kiều Bungari không thể cấp cho hắn giấy
tờ tùy thân. Khi sự việc trên xảy ra, hắn đang làm cho 1 công trường
cùng anh bạn người Thổ nhĩ kì, nhưng anh ta có hợp đồng lao động, có
giấy chứng minh thư, lại không có bằng cớ,tang chứng về vụ trấn lột,
cảnh sát không có quyền giữ anh ta quá 72 giờ trong trại giam. Còn hắn,
kể cả muốn thả hắn ra, họ cũng không thả được, vì họ buộc phải giữ hắn,
vì vụ trấn lột xảy ra phải có kẻ phạm tội. Mà tội của hắn là gì? Khi bắt
hắn, họ chỉ tìm thấy một quyển hộ chiếu Việt nam duy nhất trong người,
mà tại đất nước này nó chỉ có giá trị chứng minh hắn là một công dân
Việt nam mà không chứng minh được sự tồn tại hợp pháp của hắn. Đó chính
là điều phạm luật thứ nhất. Rồi phiên tòa kết thúc với một kết luận: Hắn
phải đem trình các giấy tờ liên quan đến vợ con, hắn phải mời vị giám
đốc công ty nơi hắn đang làm việc đến nhận dạng, phải trình các hợp đồng
lao động /nếu có/,rồi sau đó họ mới xem xét về tội trạng của hắn, tất
nhiên, cũng như đối với tên người Thổ, cảnh sát chẳng thu được bất kì
tang chứng gì liên quan đến vụ trấn lột.
Suốt thời gian gần 1tiếng đồng hồ, sau khi đã lấy lại được bình
tĩnh,tôi nói không nghỉ, kể lại tất cả những điều trên với một thái độ
hết sức thành thật .Cả phiên tòa lắng nghe tôi trình bầy, họ quên mất
rằng kẻ bị cáo là hắn chứ không phải tôi, đôi lúc, tôi trả lời họ ngay
mà chẳng thèm quay sang hắn để nghe hắn nói, vậy mà họ cũng lờ đi, chẳng
có ý kiến gì. Khi ông quan tòa gõ búa tuyên bố phiên tòa kết thúc, xác
định ngày của phiên tòa tiếp theo, tôi thấy tất cả hình như thở phào,
mặc dù chẳng đi tới một kết luận gì.Trước khi cho tay vào còng số 8 cho
tên cảnh sát đưa trở lại trại giam, hắn quay sang tôi, nói lí nhí mấy
lời cám ơn, dúi vào tay tôi một mẩu giấy bẩn thỉu xé từ góc báo, ghi một
số điện thoại và tên một người bạn của hắn. Tôi buột miệng hỏi : “ Cậu
có cần tiền không?” Hắn dạ rất khẽ, bảo rằng ở đó có thể mua cafe trên
máy tự động bằng tiền xu. Tôi vội vã lần ví dốc hết các đồng xu dúi vào
tay hắn, nhưng ngay lập tức tên cảnh sát khoát tay ra hiệu không được
phép, rồi lôi hắn ra khỏi căn phòng. Phiên tòa thứ nhất kết thúc ở
đây.Suốt chặng đường về nhà tôi suy nghĩ miên man, trong tôi tình cảm
vừa thương ,vừa giận lẫn lộn. Thương vì hắn quá khổ, quá kém cỏi và ngu
dốt, thật đáng tội nghiệp. Giận vì cả một cơ chế bộ máy nhà nước quan
liêu, công kềnh, chỉ có vậy mà một lũ các quan chức bỏ cả nửa ngày ra để
xét xử, rồi cũng chẳng đi tới một kết luận gì.
/ phần kết/
Tôi đã làm tròn nhiệm vụ người phiên dịch sau 4 phiên xử án. Những phiên
tiếp theo cũng vẫn ngần đó nhân vật, thậm chí, họ còn gọi thêm khoảng
5-7 nhân chứng nữa cho có đủ dữ kiện về các kết luận của mình. Đó là
ông giám đốc công ty nơi bị cáo đang làm “ chui”, không hợp đồng, không
bảo hiểm. Ông ta cũng phải chịu một án phạt vì tội này. Đó là ông gác
cổng công trường, làm chứng cho hắn rằng thời gian xảy ra vụ việc trấn
lột, hắn đang có mặt tại nơi làm việc, đó là một cô gái Bungari, nhỏ
thó, mặt rất xinh nhưng cằn cỗi như hắn, mang theo một thằng bé cũng còi
cọc như thế, tóc đen, mắt đen, da cũng đen, chẳng có một chút gì thể
hiện rằng mẹ nó là người châu Âu, ngoài mỗi cái mũi rất thẳng và cao.
Tất cả mọi người, bối rối, ngán ngẩm nhìn hắn, nhìn nhau… và , phiên tòa
kết thúc với tiếng búa gõ cạch của viên quan tòa, kết luận hắn vô tội
trong vụ trấn lột, nhưng vì hắn không có đủ các giấy tờ hợp lệ như thẻ
căn cước, giấy kết hôn nên hắn được thả ra với một khoản tiền nộp phạt
500 leva. Chính người bạn đồng hương có số điện thoại trong cái mẩu giấy
báo bẩn thỉu hắn đưa cho tôi đã giúp hắn, kết thúc hơn 10 tháng 21 ngày
tù tội vô lí. Người bạn đồng hương của hắn rối rít vui mừng khi nghe
tôi thông báo điều này, anh ta vội vã đến tìm tôi, nghe tôi dặn dò cách
thức gặp ông luật sư để làm các thủ tục xuất tù cho hắn.
Bây giờ đã gần 4 năm trôi qua kể từ ngày xảy ra vụ án kể trên, đôi khi
hắn vẫn gọi điện cho tôi, rất thật thà kể lại dăm điều về cuộc sống hiện
tại của hắn. Lần nào nghe điện, câu hỏi của tôi cũng là: “Cậu đã làm
xong giấy tờ tùy thân chưa?” , và câu trả lời của hắn vẫn không thay
đổi: “ Chưa chị ạ”, rồi bắt đầu kể lể các khó khăn, phức tạp, rắc rối về
thủ tục hành chính của nước Bun, than phiền về công ăn việc làm…
Mọi chuyện có khởi đầu thì cũng phải có kết thúc, cho dù là hay, dở gì
thì rốt cục, mọi tấn trò đời đều có phút hạ màn. Bài học lớn nhất cho
những ai muốn kiếm sống nơi đất khách quê người là phải có đủ kiến thức
hiểu biết về luật pháp. Để tồn tại, không đơn giản chỉ biết có lao động.
Hắn lao động, hắn không ăn cắp ăn trộm của ai cái gì, và như vậy là hắn
có quyền tồn tại. Nhưng, sự tồn tại của hắn không được xã hội xung
quanh thừa nhận, hắn không chứng minh được : HẮN LÀ AI? Điều thứ hai:
Hậu quả của sự thiếu hiểu biết cộng với thói quen cẩu thả của những con
người không có học hành tới nơi tới chốn, nếp sống “ nước chảy bèo
trôi”, tặc lưỡi sống cho qua ngày, đã cho hắn một bài học đích đáng. Hơn
mười tháng tù giam, không được liên lạc với bất kì ai, đói khát và bị
khinh rẻ, với một tội duy nhất là do hắn đã không biết tự vệ chính mình.
Và cứ thế , hắn tiếp tục sống cho tới hôm nay.