Người Digan ở Bulgaria

Tôi sống ở nơi được mệnh danh là " Xứ sở Hoa hồng", nơi có Thung lũng hoa hồng nổi tiếng thế giới Kazaluc, nơi hàng năm xuất khẩu nhiều tấn tinh dầu hoa hồng cho cho nước Pháp để sản xuất các loại nước hoa, mỹ phẩm. Nhưng, hình như ít người biết  xứ sở này cũng nổi tiếng vì một loại người / gọi theo tiếng Việt là người Digan/- người Rôm- hay người Sít- /theo cách gọi của chúng tôi ở đây/. Đất nước hoa hồng xinh đẹp đang bị người Digan xâm lấn /theo cả nghĩa đen và nghĩa bóng / vì họ sống tự nhiên, bản năng, bất chấp luật pháp, và vì họ sinh đẻ nhiều như cỏ dại. Đã có nhà xã hội học người Bul làm bản tổng kết nói rằng sau 30 năm nữa, người Bul chính gốc sẽ thành dân tộc thiểu số ở đây, còn nước Bul sẽ biến thành nước Digan. Liệu điều đó có xảy ra không? nếu tốc độ tăng dân số của người Bul rất thấp, gần như không tăng, còn của người Digan thì cao ngất ngưởng như người Tàu, người Việt ta vậy. Trong bài viết này, tôi chỉ nêu một vài đặc điểm của người Digan sống ở Bulgari, những điều mắt thấy tai nghe hàng ngày để mọi người cùng hiểu thêm về họ mà thôi.

1.      Người Digan rất thích có nhiều con, một điều chẳng có gì đáng ngạc nhiên trong cộng đồng Digan, nhưng lại là điều gây kinh ngạc cho mọi loại người từ Đông sang Tây. Trong khi các tiểu thư con nhà quyền thế hoặc chí ít ra cũng là những người có công ăn việc làm đàng hoàng, phải khó khăn lắm mới sinh đẻ và nuôi nổi một, hai đứa, thì bọn con gái Digan đã mang thai từ khi chúng mới 13-14 tuổi, chúng sinh sản dễ dàng cho dù ăn ở khổ sở, bẩn thỉu, chúng nuôi con cũng dễ dàng, chỉ một bình sữa chua, chút bánh mỳ, hiếm hoi có bữa thịt, vậy mà chúng vẫn lớn phổng phao. Các loại vi trùng vi rus, các loại hóa chất phun lên hoa quả, ngâm tẩm trong thịt cá bày bán trong các siêu thị sang trọng hầu như chẳng dám đụng đến các cơ thể của đám người đói khổ này, vì bản thân họ chẳng bước chân đến đó bao giờ. Văn minh tràn ngập với các máy tính, các loại Tivi màn hình 3D, các loại xe đời mới...cũng chẳng làm họ rung động, vì họ chỉ cầu mong kiếm đủ bữa cơm hàng ngày, quần áo mặc thì đã có một lớp người trong dòng họ đi bới rác nhặt về. Tôi biết một cô bé Digan từ khi nó mới 13-14 tuổi, rất xinh xắn, da trắng, dong dỏng cao, tóc dài ngang lưng. Giá mà ở VN và là con nhà có ăn có học, chưa biết chừng nó đã là Hoa hậu Á hậu gì đó, vậy mà bỗng một hôm thấy nó bế một đứa bé nhóc chưa đầy tháng trên tay, hỏi xin tôi tiền mua sữa cho con.Tôi há hốc mồm kinh ngạc, hỏi:” Đứa bé này ở đâu ra”. Nó nhoẻn miệng cười rất tươi, trả lời:” Con cháu đấy”. Tôi hỏi:” Mày bé thế này, tại sao lại có con?”. Nó bảo:” Cháu 14 tuổi rồi, chẳng bé đâu”. Tôi lại một lần nữa kinh ngạc khi con bé kể rằng: Nó có chồng, chồng nó có xe ngựa kéo,và nghề chính của chồng nó là đi bới rác để nuôi nó.Bẵng đi gần 2 năm sau, tôi lại thấy con bé này bế trên tay 1 nhóc, dắt theo 1 thằng cu con chừng 2 tuổi, cười tươi như hoa tiến đến tôi, lại xin tiền mua sữa cho con. Tôi hỏi: “Mày đẻ nữa à”. Nó hồn nhiên trả lời: “ Có chứ, cháu sẽ đẻ thêm vài đứa nữa để xin tiền trợ cấp xã hội, chứ chỉ có 1 đứa thì không ai cho”. Trời đất ạ, thật không thể hiểu nổi. Nhìn mái tóc rối bù của nó, răng cửa gẫy mấy chiếc, má nhăn nheo, đen đúa, đứa bé còi dí dưới chân nó khép vào đùi mẹ sợ sệt, tôi có một cảm giác rất khó tả. Vừa thương, vừa kinh tởm, vừa giận dữ.

 2.Có một thanh niên Digan vẫn hay làm việc cho tôi, khá thông minh và nhẫn nhịn. Lần nào cũng vậy,hễ tôi có việc cần làm trong vườn như cuốc đất, dọn cỏ, trát lại bức tường đổ hay khơi cống rãnh...tôi đều gọi nó. Nó tên là Ilia, một cái tên khá quen thuộc và dễ mến. Nó gày gò nhưng dẻo dai, da đen nhẻm, một phần vì nòi giống người Digan, nhưng phần lớn là vì ở bẩn, cho dù nó sống trong căn hộ chứ không lang thang hoặc trong các Getto không điện không nước như những người Digan khác. Sở dĩ tôi biết nó cũng là nhờ bà bạn hàng xóm tốt bụng giới thiệu, vì tôi có khu vườn rộng, đầu mùa xuân hay cuối thu đều phải dọn rác rất nhiều, mà đôi tay tôi mỗi ngày mỗi yếu đi. Ilia không nói nhiều, chăm chỉ làm việc, không sợ bẩn, không sợ nặng. Đó là đặc điểm hiếm thấy ở người Digan, chắc là bố mẹ nó cũng là người biết dạy dỗ con cái, chứ phần lớn người Digan ở đây rất lười. Một điểm nữa làm tôi tin cậy nó, là nó không ăn cắp vặt, không xin xỏ, và bởi vậy tôi lại cho nó khá nhiều hơn mức nó đáng được nhận. Ví dụ, khi nó giúp tôi chuyển nhà, ngoài tiền công, tôi cho nó tất cả các đồ dùng cũ trong nhà, từ cái tủ lạnh 2 tầng, cái giường sắt, bộ bàn ghế ăn...đến cái điện thoại Nokia tôi vẫn dùng nhưng hứng chí lên đi mua cái mới. Người Bul bảo:” Nếu người Digan không ăn cắp được một cái gì đó trong ngày, kể từ 1 cái đinh, đêm hôm đó họ không ngủ”  và nữa: “ Chỉ cần nhìn thấy người Digan trong ảnh cũng đã muốn cho họ 1 cái tát”. Thực tế, khi đã tiếp xúc  nhiều với dân Digan, thấy được tính trí trá, lười biếng của họ, chịu mất mát thiệt thòi vì họ,/ vì họ luôn ăn cắp/,tôi đã hiểu được những câu nói đó. Ilia có thể là một trường hợp ngoại lệ để tôi tin cậy, cho dù đôi khi tôi cũng rất khó chịu với nó, nhưng, phần lớn thời gian khi làm việc cho tôi, tôi thương nó thật sự. Mới 26 tuổi, nó đã có vợ và 3 đứa con gái, vậy nên nó luôn sẵn sàng làm bất cứ việc gì để có tiền. Nó giống như một đứa trẻ phải làm công việc của 1 người đàn ông thực thụ, chắc chắn nó chưa từng bước chân đến rạp chiếu phim hay hòa nhạc, chắc chắn nó chưa bao giờ nghĩ tới chuyện đi du lịch hay thăm quan đó đây, và họa chăng, nó được giống các thanh niên Bulgari ở lứa tuổi nó chỉ khi nào có ngày lễ hội dân tộc nó, nó được nhảy múa theo tiếng nhạc Chalga xập xình. Ilia đã làm cho tôi ngạc nhiên, khi một hôm nó bảo: Nó sẽ bỏ vợ để lấy vợ khác, vì nó muốn có con trai. Ôi trời, nó mới 26 tuổi, và người Digan đói khổ cũng giống bao nhiêu loại người khác trên thế gian này, là cần con trai để nối dòng nối giống.

3.Người Digan ở Bulgari là một vấn đề xã hội nhức nhối từ bao nhiêu năm nay, nhất là từ khi ra đời cái gọi là "chế độ dân chủ" ở mấy nước XHCN cũ này. Báo hôm nay vừa đưa tin: Ông trùm người Digan tại một thành phố cách Thủ đô chừng 200km bị kết án tù vì liên quan đến vụ giết người. Các vụ trấn lột, đâm chém nhau, các vụ lừa đảo, trộm cắp xảy ra như cơm bữa, không kể đến nạn nghiễm nhiên mở khóa các biệt thự xa thành phố để sinh sống như chủ nhà, tiêu dùng, phá phách đồ đạc mà chủ nhân cất giữ cẩn thận khi vắng nhà. Càng nghèo, càng suy thoái, tệ nạn càng nhiều, và họ đổ lỗi tất cả cho người Digan trên mặt đất này. Một lần, tôi thuê mấy người Digan đến đốn các cây đã mục nát trong vườn, hẹn trả tiền sau khi xong việc. Mới làm được nửa chừng, mấy người này đòi tiền ăn trưa, rồi sau một lúc, bỏ về, mang theo luôn tất cả dụng cụ làm việc mà tôi bỏ khá nhiều tiền ra mua sắm, đám cây gãy đổ hầu như chưa dọn đi chút nào. Bẵng đi mấy ngày, đám người này lại tự nhiên mò đến xin việc, tôi tức giận hỏi:” Các người làm việc nửa chừng, ăn cắp hết dụng cụ, bây giờ còn dám đến xin việc?” Người lớn tuổi nhất trong họ thản nhiên trả lời: “ Chúng tôi chỉ ăn cắp mấy thứ lặt vặt, chứ không như người Bul, ăn cắp ngân hàng, ăn cắp tiền của nhà nước, ăn cắp tiền đầu tư nước ngoài, ăn cắp của cải tài nguyên đất nước...” Thì ra, dù có ngu độn đến đâu, dân Digan cũng biết rằng cơ chế tham nhũng và ăn hối lộ của quan chức Bulgaria đã dẫn đến sự suy thoái của đất nước và sự nghèo khổ khốn cùng của họ. Ngày trước, thời Cộng sản Todor Gipcov, họ được dạy làm việc, được cấp đất đai, máy móc, họ làm việc trong các nông trang nuôi bò sữa, nuôi cừu, trồng rau, trồng hoa, con cháu họ được cắp sách đến trường. Từ ngày chuyển sang cơ chế dân chủ nửa vời như hiện nay, họ không còn kế sinh nhai, đất đai trả về tay tư nhân, không có vốn đầu tư, bỏ hoang hàng ngàn hecta, nhà nước không có tiền đầu tư máy móc thiết bị, không có tổ chức sản xuất và mua bán sản phẩm như thời trước nữa, họ phải tự bươn chải. Mà giống người Digan bản chất là lười, cộng với sự vô học và ý thức sống tạm bợ được chăng hay chớ ngấm trong máu thịt, họ trở thành những tế bào thừa trên cơ thể đất nước này. Các đời Thủ tướng, Tổng thống thay phiên nhau tranh cử, tranh giành xâu xé đất nước sau cải cách năm 1989, chỉ làm cho dân , nhất là dân Digan, ngày càng nghèo đi. Họ không tìm được bất kì một giải pháp nào để giải quyết việc làm và nơi ăn chốn ở cho một dân tộc thiểu số ngày càng tăng nhanh về số lượng ở mảnh đất này. Tổng số dân đang sinh sống ở Bulgari chưa đến 7 triệu, trong số đó đã có tới hơn 1 triệu người Digan, trước kia sống chủ yếu ở nông thôn và các thành phố nhỏ, nay dồn về các thành phố lớn và thủ đô, sống bằng những nghề nặng nhọc như quét rác, dọn tuyết, xây dựng/ một số ít/, bới rác, trấn lột và ăn cắp vặt. Cũng có một số đi buôn bán, chủ yếu buôn quần áo đồ dùng gia đình lặt vặt hoặc các dụng cụ tự chế ở các chợ nông trường, chợ địa phương hàng tuần. Một số trong dân Digan đã biết lợi dụng cơ chế mở cửa khi Bulgari được vào cộng đồng châu Âu để đi lang thang kiếm sống ở các nước Tây Âu như Tây ban nha, Bỉ, Pháp, Anh...Họ là dân Digan có học, biết cách xoay xỏa, làm các nghề thủ công, lao động chân tay nặng nhọc, nhưng không ít trong số đó đi hành nghề ăn xin và ăn cắp, làm điếm.Vì thế mà gần đây, chính phủ các nước kia bắt đầu lên tiếng phản đối luồng di dân vô tội vạ này từ Bulgari hòng ngăn chặn các tệ nạn xã hội do nghèo đói gây ra ở nước này. Thế là từ hàng chục năm nay, danh từ “dân Bulgaria” đã bị đồng hóa với “dân Digan”, và những người dân lao động chân chính Bulgari cũng không có cơ hội đi kiếm việc làm ở các nước phát triển, cho dù họ cũng được đào tạo nghiêm chỉnh. Hình ảnh nước Bul xấu đi rất nhiều trong cộng đồng châu Âu do các Getto của người Digan Bulgari dựng lên trên các đường phố ở Brussels hay ngoại ô Paris một cách ngang nhiên, bất chấp sự ngăn cấm của chính quyền sở tại. Người Digan sẵn sàng làm những việc vô cùng ngang trái để kiếm sống, bởi họ mang trong mình dòng máu của loại động vật bầy đàn, họ sinh sôi nảy nở theo qui luật sinh học tự nhiên, họ sống hoang dã đơn sơ, và khi có được chút tiền, họ tiêu sài tới đồng cuối cùng cho tiệc rượu, nhảy múa suốt đêm bên ánh lửa, cho dù sớm mai, họ có thể chết vì đói hoặc chết vì rét.

/còn nữa/