Người Digan ở Bulgaria

Tôi có ý định viết về những người Digan ở đây từ rất lâu rồi, nhưng hầu như chưa một lúc nào tìm được khởi nguồn. Bỗng nhiên hôm nay, ngày đầu xuân 2012, tôi thấy mình cần viết, thật lạ. 1 . Người Digan rất thích có nhiều con, một điều chẳng có gì đáng ngạc nhiên trong cộng đồng Digan, nhưng lại là điều gây kinh ngạc cho mọi loại người từ Đông sang Tây. Trong khi các tiểu thư con nhà quyền thế hoặc chí ít ra cũng là những người có công ăn việc làm đàng hoàng, phải khó khăn lắm mới sinh đẻ và nuôi nổi một, hai đứa, thì bọn con gái Digan đã mang thai từ khi chúng mới 13-14 tuổi, chúng sinh sản dễ dàng cho dù ăn ở khổ sở, bẩn thỉu, chúng nuôi con cũng dễ dàng, chỉ một bình sữa chua, chút bánh mỳ, hiếm hoi có bữa thịt, vậy mà chúng vẫn lớn phổng phao. Các loại vi trùng vi rus, các loại hóa chất phun lên hoa quả, ngâm tẩm trong thịt cá bày bán trong các siêu thị sang trọng hầu như chẳng dám đụng đến các cơ thể của đám người đói khổ này, vì bản thân họ chẳng bước chân đến đó bao giờ. Văn minh tràn ngập với các máy tính, các loại Tivi màn hình 3D, các loại xe đời mới...cũng chẳng làm họ rung động, vì họ chỉ cầu mong kiếm đủ bữa cơm hàng ngày, quần áo mặc thì đã có một lớp người trong dòng họ đi bới rác nhặt về. Tôi biết một cô bé Digan từ khi nó mới 13-14 tuổi, rất xinh xắn, da trắng, dong dỏng cao, tóc dài ngang lưng. Giá mà ở VN và là con nhà có ăn có học, chưa biết chừng nó đã là Hoa hậu Á hậu gì đó, vậy mà bỗng một hôm thấy nó bế một đứa bé nhóc chưa đầy tháng trên tay, hỏi xin tôi tiền mua sữa cho con.Tôi há hốc mồm kinh ngạc, hỏi:” Đứa bé này ở đâu ra”. Nó nhoẻn miệng cười rất tươi, trả lời:” Con cháu đấy”. Tôi hỏi:” Mày bé thế này, tại sao lại có con?”. Nó bảo:” Cháu 14 tuổi rồi, chẳng bé đâu”. Tôi lại một lần nữa kinh ngạc khi con bé kể rằng: Nó có chồng, chồng nó có xe ngựa kéo,và nghề chính của chồng nó là đi bới rác để nuôi nó.Bẵng đi gần 2 năm sau, tôi lại thấy con bé này bế trên tay 1 nhóc, dắt theo 1 thằng cu con chừng 2 tuổi, cười tươi như hoa tiến đến tôi, lại xin tiền mua sữa cho con. Tôi hỏi: “Mày đẻ nữa à”. Nó hồn nhiên trả lời: “ Có chứ, cháu sẽ đẻ thêm vài đứa nữa để xin tiền trợ cấp xã hội, chứ chỉ có 1 đứa thì không ai cho”. Trời đất ạ, thật không thể hiểu nổi. Nhìn mái tóc rối bù của nó, răng cửa gẫy mấy chiếc, má nhăn nheo, đen đúa, đứa bé còi dí dưới chân nó khép vào đùi mẹ sợ sệt, tôi có một cảm giác rất khó tả. Vừa thương, vừa kinh tởm, vừa giận dữ. 2.Tên Digan này khá thông minh và nhẫn nhịn. Lần nào cũng vậy, hễ tôi có việc cần làm trong vườn như cuốc đất, dọn cỏ, trát lại bức tường đổ hay khơi cống rãnh...tôi đều gọi nó. Nó tên là Ilia, một cái tên khá quen thuộc và dễ mến. Nó gày gò nhưng dẻo dai, da đen nhẻm, một phần vì nòi giống người Digan, nhưng phần lớn là vì ở bẩn, cho dù nó sống trong căn hộ chứ không lang thang hoặc trong các ghetto không điện không nước như những người Digan khác. Sở dĩ tôi biết nó cũng là nhờ bà bạn hàng xóm tốt bụng giới thiệu, vì tôi có khu vườn rộng, đầu mùa xuân hay cuối thu đều phải dọn rất nhiều, mà đôi tay tôi mỗi ngày mỗi yếu đi. Ilia không nói nhiều, chăm chỉ làm việc, không sợ bẩn, không sợ nặng. Đó là đặc điểm hiếm thấy ở người Digan, chắc là bố mẹ nó cũng là người biết dạy dỗ con cái, chứ phần lớn người Digan ở đây rất lười. Một điểm nữa làm tôi tin cậy nó, là nó không ăn cắp vặt, không xin xỏ, và bởi vậy tôi lại cho nó khá nhiều hơn mức nó đáng được nhận. Ví dụ, khi nó giúp tôi chuyển nhà, ngoài tiền công, tôi cho nó tất cả các đồ dùng cũ trong nhà, từ cái tủ lạnh 2 tầng, cái giường sắt, bộ bàn ghế ăn...đến cái điện thoại Nokia tôi vẫn dùng nhưng hứng chí lên đi mua cái mới. Người Bul bảo:” Nếu người Digan không ăn cắp được một cái gì đó trong ngày, kể từ 1 cái đinh, đêm hôm đó họ không ngủ” và nữa: “ Chỉ cần nhìn thấy người Digan trong ảnh cũng đã muốn cho họ 1 cái tát”. Thực tế, khi đã tiếp xúc nhiều với dân Digan, thấy được tính trí trá, lười biếng của họ, chịu mất mát thiệt thòi vì họ,/ vì họ luôn ăn cắp/,tôi đã hiểu được những câu nói đó. Ilia có thể là một trường hợp ngoại lệ để tôi tin cậy, cho dù đôi khi tôi cũng rất khó chịu với nó, nhưng, phần lớn thời gian khi làm việc cho tôi, tôi thương nó thật sự. Mới 26 tuổi, nó đã có vợ và 3 đứa con gái, vậy nên nó luôn sẵn sàng làm bất cứ việc gì để có tiền. Nó giống như một đứa trẻ phải làm công việc của 1 người đàn ông thực thụ, chắc chắn nó chưa từng bước chân đến rạp chiếu phim hay hòa nhạc, chắc chắn nó chưa bao giờ nghĩ tới chuyện đi du lịch hay thăm quan đó đây, và họa chăng, nó được giống các thanh niên Bulgari ở lứa tuổi nó chỉ khi nào có ngày lễ hội dân tộc , đám cưới hay đám ma, nó được nhảy múa theo tiếng nhạc Chalga xập xình. Ilia đã làm cho tôi ngạc nhiên khi một hôm nó bảo: Nó sẽ bỏ vợ để lấy vợ khác, vì nó muốn có con trai. Ôi trời, nó mới 26 tuổi, và người Digan đói khổ cũng giống bao nhiêu loại người khác trên thế gian này, là cần con trai để nối dòng nối giống. / Hai thanh niên Digan bán dụng cụ làm vườn ở chợ nông trường/ /còn nữa/